Cmentarz wojenny w Chełmie, usytuowany na północnym stoku Góry Zamkowej, to miejsce o znaczącej wartości historycznej, którego założenie miało miejsce w 1915 roku. Znajduje się on poniżej cmentarza prawosławnego i schodzi tarasami ku ulicy 1 Pułku Szwoleżerów. Jest to najstarszy wojskowy cmentarz w Chełmie, a jego bezpośrednie otoczenie dodaje mu wyjątkowego charakteru.
W górnych rzędach cmentarza, czyli w jego najstarszej części, spoczywają żołnierze niemieccy oraz rosyjscy, którzy stracili życie podczas I wojny światowej. Niżej, w znajdujących się na cmentarzu mogiłach, można znaleźć groby dwudziestu dwóch żołnierzy z września 1939 roku. Po wschodniej stronie, na najwyższym poziomie, umieszczona jest zbiorowa mogiła dwunastu żołnierzy, w tym porucznika Henryka Dzianota, poległych także w 1939 roku.
W centralnej części cmentarza zlokalizowane są groby żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w starciach z polskim i ukraińskim podziemiem w latach 1944–1946, w tym m.in. czternastu żołnierzy WOP. Również mogiły działaczy lewicowych mają swoje miejsce w tym wzruszającym miejscu pamięci.
Pierwsze rzędy po zachodniej stronie kryją groby sześćdziesięciu żołnierzy radzieckich, którzy zginęli w latach 1944–1945. Wśród nich znajduje się Kawaler Orderu Virtuti Militari i Bohater Związku Radzieckiego, pułkownik Nikołaj Fiodorow, który poniósł śmierć w bitwie partyzanckiej stoczonej pod Wojsławicami 17 kwietnia 1944 roku.
W 1968 roku odbył się proces uporządkowania cmentarza, podczas którego wybudowano schody prowadzące pod nasyp starego grodziska. Schody te ozdobione są frontową ścianą wykonaną z czerwonego piaskowca oraz napisem, który głosi: Cmentarz wojenny 1939–1944. Na szczycie schodów umieszczono pomnik zaprojektowany przez E. Kotyłło, składający się z dwóch betonowych bloków z tablicą z białego piaskowca, na której wyryty jest orzeł oraz napis: Bohaterom wieczna chwała. 1939–1945.
Przypisy
- Cmentarz Wojenny, www.bazylika.net [dostęp 19.04.2009 r.]
- Miejsca pamięci związane z martyrologią i walką, www.itchelm.pl [dostęp 19.04.2009 r.]
- Chełm i okolice. Chełm: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Chełmski Ośrodek Informacji Turystycznej, s. 42. ISBN 83-913455-7-2.
- Prożogo Konstanty: Chełm i okolice. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1981, s. 52. ISBN 83-217-2335-7.
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz polskokatolicki w Chełmie | Cmentarz przy ul. Lwowskiej w Chełmie | Cmentarz żydowski w ChełmieOceń: Cmentarz wojenny w Chełmie