Janusz Wiktor Wichowski, urodzony 6 października 1935 roku w Chełmie, był wyróżniającym się polskim koszykarzem, którego kariera sportowa na zawsze wpisała się w historię polskiej koszykówki. Zmarł 31 stycznia 2013 roku w Valenciennes, pozostawiając po sobie niezatarty ślad w sercach fanów oraz wannie koszykarskiego świata.
Wichowski zdobył wicemistrzostwo Europy w 1963 roku, a jego talent i zapał do gry przyczyniły się również do zdobycia brązowego medalu na mistrzostwach w 1965 roku. Dzięki swojej determinacji oraz umiejętnościom sportowym, Janusz czterokrotnie sięgał po tytuł mistrza Polski, co dodatkowo potwierdza jego status jako jednego z najlepszych zawodników tego okresu.
Co więcej, jego osiągnięcia obejmują także tytuł czterokrotnego króla strzelców ekstraklasy, co jest nie tylko dowodem jego doskonałości w ataku, ale również potwierdzeniem, że potrafił skutecznie przewodzić swojej drużynie na boisku.
Wichowski miał zaszczyt reprezentować Polskę podczas Igrzysk Olimpijskich w Rzymie w 1960 roku oraz w Tokio w 1964 roku, przyczyniając się do promowania koszykówki w kraju i na arenie międzynarodowej. Jego wkład w rozwój tego sportu jest nieoceniony, a wspomnienia o Januszu na pewno na długo pozostaną w pamięci zarówno fanów, jak i przyszłych pokoleń koszykarzy.
Kariera sportowa
Kariera klubowa
Janusz Wichowski, utalentowany koszykarz, swoją przygodę ze sportem rozpoczął w zespole Budowlani Jelenia Góra, gdzie grał od 1949 roku. Jego pierwszym trenerem był Marian Koczwara. Po ukończeniu szkoły średniej w 1953 roku, przeszedł do drugoligowego Ogniwa Wrocław, z którym w sezonie 1953/1954 uplasował się na pierwszej pozycji w grupie południowej II ligi, a następnie zdobył trzecie miejsce w turnieju finałowym o awans do ekstraklasy.
W sezonie 1954/1955 z drużyną zajął drugą lokatę w grupie B II ligi. W 1955 roku przeszedł do pierwszoligowej Polonii Warszawa, gdzie w swoim debiutanckim sezonie w ekstraklasie zajął z zespołem piąte miejsce oraz zdobył tytuł króla strzelców, osiągając 417 punktów. W 1957 roku, wicemistrzostwo, które zdobył z drużyną, było przedsmakiem sukcesów, jakie miały nadejść.
W 1959 roku zdobył mistrzostwo Polski oraz kolejny tytuł króla strzelców z imponującą liczbą 599 punktów, a w 1960 roku kolejny raz został wicemistrzem oraz trzy razy królował w klasyfikacji strzelców, zdobywając 563 punkty. W 1960 roku przeniósł się do Legii Warszawa, z którą cieszył się z mistrzostwa Polski w 1961, 1963 oraz 1966 roku i zdobył brązowy medal mistrzostw Polski w 1962 roku. W sezonie 1963/1964, uzyskał czwarty tytuł najskuteczniejszego strzelca ligi, zdobywając 593 punkty.
Wichowski miał zaszczyt występować w meczu przeciwko drużynie gwiazd NBA 4 maja 1964 roku. W składzie tamtego zespołu znajdowali się legendarni zawodnicy, tacy jak Bill Russell, Bob Pettit oraz Oscar Robertson. W tym spotkaniu zdobył 24 punkty, co było równocześnie wynikiem liderującym w zespole amerykańskim, dokładnie tak samo jak Tom Heinsohn. Na boisku występował obok Jerzego Puskuna, Andrzeja Pstrokońskiego, Tadeusza Suskiego oraz Stanisława Olejniczaka. Mimo kontuzji drużyna warszawska przegrała 76-96, ale różnica punktów pozostawała najmniejsza wśród rywalizujących zespołów.
Po zakończeniu sezonu 1967/1968, Janusz odszedł z Legii i przez kolejny rok grał w belgijskiej drużynie II ligi w Brugge. Następnie wzmocnił II-ligową Skrę Warszawa, z którą w sezonie 1970/1971 wywalczył awans do ekstraklasy. W 1971 roku przeniósł się do Francji, gdzie pełnił rolę grającego trenera w drużynach Marly oraz Escaudain, funkcjonując na niższych poziomach rozgrywkowych. Po zakończeniu kariery sportowej w wieku 46 lat, pozostawił po sobie niezatarte ślady w historii polskiego basketu.
Kariera reprezentacyjna
Jego debiut w reprezentacji Polski seniorów przypadł na 13 lipca 1956 roku, kiedy to w towarzyskim meczu z Chinami zdobył 13 punktów. Największym osiągnięciem Wichowskiego w międzynarodowej rywalizacji było zdobycie wicemistrzostwa Europy w 1963 roku oraz brązowego medalu mistrzostw Europy w 1965 roku. W trakcie swojej kariery w reprezentacji nosił numery 13 oraz 4.
Janusz Wichowski występował także dwukrotnie na Igrzyskach Olimpijskich: w 1960 roku zajmując 7. miejsce oraz w 1964 roku, kończąc na 6. miejscu. Wystąpił w mistrzostwach świata w 1967, gdzie Polska zajęła 5. miejsce oraz potykał się na mistrzostwach Europy w latach 1957 (7 miejsce), 1959 (6 miejsce) i 1961 (9 miejsce). Wichowski był najskuteczniejszym strzelcem polskiej reprezentacji podczas ME w latach 1957, 1959 i 1961. W trakcie Igrzysk Olimpijskich w Rzymie w 1960 roku był drugim strzelcem w klasyfikacji, zdobywając 166 punktów, wyprzedzając go tylko Radivoj Korac, który uzyskał 192 punkty.
Jego kariera w reprezentacji Polski zakończyła się w 1967 roku, a na koncie zgromadził 224 mecze, w których zdobył łącznie 2970 punktów. Jego wkład w rozwój polskiej koszykówki pozostanie w pamięci wielu pokoleń.
Życie prywatne
Janusz Wichowski to postać, której życie prywatne pełne jest interesujących wątków. Ukończył technikum ekonomiczne w Jeleniej Górze, co stało się solidnym fundamentem jego przyszłych wyborów zawodowych. Następnie podjął studia na Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, co pokazuje jego zaangażowanie w rozwój osobisty.
W roku 1968 ożenił się z Iwoną Wichowską, byłą tancerką Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Para doczekała się dwojga dzieci, co niewątpliwie wpłynęło na jakość ich życia rodzinnego. Po zakończeniu kariery sportowej, Janusz Wichowski związał się z edukacją, pracując jako trener oraz nauczyciel wychowania fizycznego, co podkreśla jego pasję do sportu i chęć inspirowania młodszych pokoleń.
Janusz mieszkał w Marly we Francji, co może wskazywać na jego międzynarodowe związki oraz otwartość na różnorodność kulturową. W 2005 roku, obok Ludwika Miętty-Mikołajewicza, Bohdana Przywarskiego, Marka Paszuchy oraz Alojzego Chmiela, Janusz został jednym z honorowych członków Polskiego Związku Koszykówki, co jest znaczącym wyróżnieniem w jego karierze.
Niestety, w styczniu 2013 roku Wichowski doznał zawału serca, a 31 stycznia zmarł w szpitalu w Valenciennes. Jego odejście pozostawiło pustkę w społeczności sportowej, w której zdobył szacunek i uznanie.
Osiągnięcia
Drużynowe
Janusz Wichowski osiągnął wiele znakomitych wyników w rozgrywkach drużynowych, co czyni go jedną z kluczowych postaci polskiego sportu. Można wymienić m.in.:
- czterokrotne mistrzostwo Polski zdobyte w latach 1959, 1961, 1963 oraz 1966,
- trzykrotne zdobycie tytułu wicemistrza Polski w latach 1957, 1960 oraz 1968,
- brązowy medal mistrzostw Polski w 1962,
- zwycięstwo w Pucharze Polski w 1968,
- udział w międzynarodowych rozgrywkach Pucharu Europy Mistrzów Krajowych, gdzie brał udział w finałowym turnieju w 1959/1960, a także w latach 1960–1962, 1963/1964 (TOP 8), oraz w drugiej rundzie w latach 1966–1968,
- awans do I ligi ze Skrą Warszawa w 1971.
Indywidualne
W zakresie osiągnięć indywidualnych, jego talent również się wyróżnia. Janusz był:
- sześciokrotnym liderem strzelców polskiej ligi w latach 1956–1960 oraz 1964,
- powołany do reprezentacji gwiazd Europy w 1964.
Reprezentacja
W narodowych barwach odnosił również sukcesy:
- wicemistrzostwo Europy w 1963,
- brązowy medal mistrzostw Europy w 1965,
- zwycięstwo w Pucharze Narodów w 1966, gdzie rywalizowano we Francji,
- uczestnictwo w igrzyskach olimpijskich z wynikami: 7. miejsce w 1960 oraz 6. miejsce w 1964,
- udział w mistrzostwach świata, gdzie w 1967 zajął 5. miejsce,
- uczestnictwo w mistrzostwach Europy, z wynikami: 7. miejsce w 1957, 6. miejsce w 1959, 9. miejsce w 1961 oraz brał udział w 1963 i 1965.
Oprócz tego Janusz Wichowski zdobył wyróżnienia indywidualne w zakresie skuteczności rzutów wolnych:
- lider w kategorii rzutów wolnych na igrzyskach olimpijskich w 1964, osiągając 87,8%,
- lider Eurobasketu w 1963 z wynikiem 85,3%,
- drugie miejsce na liście najlepszych strzelców igrzysk olimpijskich z wynikiem 20,5 w 1960.
Inne
W ostatnich latach swojej kariery Janusz został uhonorowany odznaką honorowego członka Polskiego Związku Koszykówki w 2005 roku, co stanowi potwierdzenie jego zasług dla tego sportu.
Przypisy
- a b c d Historia: Jedną piątką przeciwko gwiazdom NBA. legionisci.com. [dostęp 11.07.2019 r.]
- Łukasz Cegliński "Janusz Wichowski-koszykarz z bohemy". [dostęp 13.02.2013 r.]
- Druga kadencja Marka Pałusa. gp24.pl. [dostęp 13.02.2018 r.]
- Zmarł wybitny koszykarz Janusz Wichowski.
- Andrzej Pstrokoński: Kosz Pełen Wrażeń. Warszawa: Fundacja na rzecz Historii Polskiego Sportu, 2017 r., s. 414. ISBN 978-83-942470-3-4.
- 1963 EuroBasket Statistics Leaders – Free Throw %. fiba.com. [dostęp 03.06.2020 r.]
- 1960 Olympic Games Tournament for Men – Points Statistics. fiba.basketball. [dostęp 27.05.2020 r.]
- 1964 Olympic Games Tournament for Men – Free Throw % Statistics. fiba.com. [dostęp 02.07.2014 r.]
- Trasa wspomnień. [dostęp 01.07.2011 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Marian Zieliński | Rafał Kijańczuk | Artur Bożyk | Mariusz Marcyniak | Andrzej Głąb | Julia Szeremeta | Krzysztof Pytel | Piotr Jabłoński (zapaśnik) | Jerzy Wrzos | Mariusz Sawa | Dariusz Jabłoński (zapaśnik) | Iwona Godula | Artur Daniel | Adam Olczak | Radosław GilewiczOceń: Janusz Wichowski