Adam Puławski

---

Życiorys

Adam Puławski to absolwentUniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, który posiada tytuł doktora habilitowanego w zakresie nauk humanistycznych. W okresie od 2000 do 2018 roku był pracownikiem lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

W dniu 7 grudnia 2009 roku uzyskał stopień doktora na Wydziale Nauk Politycznych Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Jego praca doktorska dotyczyła tematu: Rząd RP na Uchodźstwie. Delegatura Rządu RP na Kraj, ZWZ-AK wobec deportacji Żydów do obozów zagłady (1941–1942). Promotorem tej pracy był dr hab. Andrzej Żbikowski, natomiast w gronie recenzentów znaleźli się prof. Janusz Szczepański oraz dr hab. Barbara Engelking i Grzegorz Motyka.

Warto zaznaczyć, że publikacja ta została wydana w tym samym roku przez IPN, pod tytułem W obliczu Zagłady. Rząd RP na Uchodźstwie, Delegatura Rządu RP na Kraj, ZWZ-AK wobec deportacji Żydów do obozów zagłady (1941–1942). Książka ta zyskała uznanie, będąc nominowaną do Nagrody im. Jerzego Giedroycia, a Marian Turski określił ją jako „świetny debiut”. Zyskała ona także uznanie w mediach, jako „dobrze przyjęta, rozpoznawana i często cytowana w międzynarodowym środowisku”.

Puławski ma na swoim koncie publikacje w prestiżowych pismach, takich jak „Rzeczypospolita”, „Więź”, „Pamięć i Sprawiedliwość”, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” oraz „Zeszyty Majdanka”. W 2018 roku doszło do przeniesienia Puławskiego z Biura Badań Historycznych do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie, co skutkowało utratą możliwości prowadzenia badań naukowych.

Wkrótce po tej decyzji podjął on decyzję o rezygnacji z pracy w IPN, krytykując podjętą politykę instytucji. Z kolei ponad 100 przedstawicieli środowisk naukowych podpisało list, który był krytyczny wobec działania Instytutu i wyrażał wsparcie dla Puławskiego. Z dogodniejszymi okazjami, w dniu 16 września 2020 roku uzyskał habilitację na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Oprócz pracy naukowej, Adam Puławski jest również aktywny w dziedzinie malarstwa i rysunku.

Publikacje

Książki

W twórczości Adama Puławskiego można odnaleźć szereg istotnych dzieł, które przyczyniają się do zrozumienia złożonych relacji społecznych i politycznych okresu II wojny światowej. Wśród jego książek wyróżniają się następujące pozycje:

• Podziemie zbrojne na Lubelszczyźnie wobec dwóch totalitaryzmów 1939–1956, Warszawa 2002 (współredaktor),
• W obliczu Zagłady. Rząd RP na Uchodźstwie, Delegatura Rządu RP na Kraj, ZWZ-AK wobec deportacji Żydów do obozów zagłady (1941–1942), Lublin 2009,
• Wobec »niespotykanego w dziejach mordu«. Rząd RP na uchodźstwie, Delegatura Rządu RP na Kraj, AK a eksterminacja ludności żydowskiej od »wielkiej akcji« do powstania w getcie warszawskim, Chełm 2018.

Artykuły

Ponadto Puławski jest autorem licznych artykułów naukowych, które zgłębiają problematykę Żydów podczas II wojny światowej oraz rolę Polskiego Państwa Podziemnego w tym kontekście. Oto niektóre z jego opracowań:

• Wykluczenie czy samowykluczenie? Trzy aspekty obecności Żydów w wojennym społeczeństwie polskim na przykładzie 1942 roku,
• Postrzeganie żydowskich oddziałów partyzanckich przez Armię Krajową i Delegaturę Rządu RP na Kraj,
• Sowiecki partyzant–polski problem,
• „6 tys.(Żydów) co dzień”–„oczywiście na stracenie”. Opowieść o pierwszej depeszy Polskiego Państwa Podziemnego na temat Wielkiej Akcji w getcie warszawskim,
• Nie ujawniać czynnikom nieoficjalnym. Depesze AK o Zagładzie,
• Czy odbijano Sobibór, „Więź” 2003, nr 4,
• „Aktion Reinhardt”: Zagłada Żydów w dystrykcie lubelskim 1942-1943 r. [w:] Hitlerowski obóz pracy Poniatowa 1942-1944: materiały I Międzynarodowej Konferencji Historycznej, Poniatowa 4 listopada 2004 r., red. A. Podgórski, A. Mączkowska, Poniatowa 2008,
• Polityka informacyjna Polskiego Państwa Podziemnego w odniesieniu do Zagłady [w:] Przemoc i dzień powszedni w okupowanej Polsce, red. T. Chinciński, Gdańsk 2011,
• Die Informationspolityk des polnischen Untergrundstaates und der Holocaust [w:] Gewalt und Alltag im besetzten Polen 1939-1945, red. J. Böhler, S. Lehnstaedt, Osnabrück 2012,
• Problematyka żydowska w wydawnictwach Kazimierza Czernickiego, „Rocznik Chełmski” 2012, t. 16,
• Kontrowersje w biografiach znanych chełmian, „Rocznik Chełmski” 2012, t. 16,
• The Polish Government-in-exile in London, the Delegatura, the Union of Armed Struggle-Home Army and the Extermination of the Jews, “Holocaust Studies: A Journal of Culture and History” 2012, nr 2-3 (przedruk: A. Puławski, The Polish Government-in-exile in London, the Delegatura, the Union of Armed Struggle-Home Army and the Extermination of the Jews [w:] Governments-in-Exile and the Jews during the Second World War, red. J. Lánicĕk, J. Jordan, London, Portland 2013),
• Problematyka żydowska w „Kronice Nadbużańskiej”, „Rocznik Chełmski” 2013, t. 17,
• Kwestia sowieckich jeńców wojennych w polityce Polskiego Państwa Podziemnego, „Rocznik Chełmski” 2014, t. 18,
• Antysemickie jednodniówki na chełmskim rynku wydawniczym (1929-1939), „Rocznik Chełmski” 2015, t. 19,
• Polskie Państwo Podziemne wobec kwestii sowieckich jeńców wojennych [w:] Jeńcy sowieccy na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, red. J. Wojtkowiaka, Warszawa 2015,
• Polskie Państwo Podziemne wobec Zagłady, „Kwartalnik Historii Żydów” 2015, nr 2,
• 1939. Stosunki polsko-żydowskie w Chełmie w przededniu II wojny światowej, „Rocznik Chełmski” 2016, t. 20,
• „Wysłać ludzi na trasę”. O planach odbicia przez Armię Krajową transportów więźniów. Przyczynek, „Rocznik Lubelski” 2016, t. XLII,
• Żydzi [w:] Dzieje Lubelszczyzny 1944-1956. Aspekty społeczne, gospodarcze, oświatowe i kulturalne, red. T. Osiński, M. Mazur, Lublin 2017,
• Charakterystyka „Chelmer Nachrichten. Wiadomości Chełmskie”, „Rocznik Chełmski” 2017, t. 21,
• Funkcjonowanie urzędu powierniczego na przykładzie Chełma, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2017, t. 13,
• „Same nieszczęścia wojny i tak ludzi do Boga zbliżają”. Postawy księży katolickich podczas II wojny światowej na podstawie dokumentów archiwum dekanatu chełmskiego, „Rocznik Lubelski” 2018, t. XLIV,
• Urzędy powiernicze w Chełmie w okresie II wojny światowej, „Rocznik Chełmski” 2018, t. 22,
• „Benzyny zużyto 8 litrów”. Prozaizacja Zagłady na przykładzie dokumentacji Archiwum Państwowego w Lublinie Oddział w Chełmie, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2018, t. 14,
• Trzecia (ostatnia) misja kurierska Jana Karskiego. Mity i rzeczywistość, ohistorie, Lublin 2019,
• Getta na terenie Generalnego Gubernatorstwa, Akcja „Reinhardt”-w kręgu Zagłady (Teatr NN), Lublin 2019,
• Akcja „Reinhardt” w dystrykcie krakowskim, Akcja „Reinhardt”-w kręgu Zagłady (Teatr NN), Lublin 2020,
• Akcja „Reinhardt” w dystrykcie radomskim, Akcja „Reinhardt”-w kręgu Zagłady (Teatr NN), Lublin 2021,
• Jan Karski’s Final Mission, “Israel Journal of Foreign Affairs”, 2021,
• Raport polskiego rządu: „News is reaching the Polish Government in London about liquidation of the Jewish ghetto in Warsaw”, @historia-Historia Bez Kitu, Lublin 2023,
• Kto naprawdę napisał „Raport Karskiego”?, @historia-Historia Bez Kitu, Lublin 2023,
• Rozważania w 80. rocznicę wybuchu powstania w obozie zagłady w Sobiborze, @historia-Historia Bez Kitu, Lublin 2023,
• Krótki informator o obozach zagłady (wybrane pojęcia), @historia-Historia Bez Kitu, Lublin 2024.

---

Oceń: Adam Puławski

---