Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti, zlokalizowana w Chełmie, pełni niezwykle istotną rolę w społeczności lokalnej. Jest to instytucja publiczna, której głównym celem jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do zasobów bibliotecznych, a tym samym wspieranie ich zapotrzebowania na wiedzę oraz literaturę.
Biblioteka nie tylko zaspokaja potrzeby czytelnicze lokalnej społeczności, ale również angażuje się w upowszechnianie nauki oraz kultury na terenie Chełma i okolicznych powiatów. Jej działalność ma na celu promocję literatury oraz dostęp do informacji.
Historia
Dzieje instytucji kultury, jaką jest Biblioteka w Chełmie, sięgają roku 1906, gdy powstało koło Polskiej Macierzy Szkolnej. Jego celem była m.in. promocja czytelnictwa. Inicjatorką stworzenia tej biblioteki była Maria Paulina Orsetti, która z czasem stała się jej patronką. Już w 1907 roku, działalność Biblioteki została wstrzymana przez władze carskie, zmuszając ją do działania w trybie niepublicznym. W 1916 roku biblioteka dysponowała zbiorem około 800 woluminów oraz miała około 220 czytelników.
Rok 1920 przyniósł dużą zmianę, gdyż na miejsce poprzedniej Biblioteki powstała nowa, mianowicie Biblioteka Miejska, która przejęła także zbiory Koła Polskiej Macierzy Szkolnej. W tym czasie biblioteka wzbogaciła się o około 2000 woluminów przekazanych przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W 1923 roku nadano jej imię ówczesnego prezydenta RP, Stanisława Wojciechowskiego, co zbiegało się z przekazaniem 15 milionów marek polskich na rozwój instytucji. Przed wybuchem II wojny światowej, zbiory biblioteki liczyły już około 5000 tomów, z których korzystało około 500 czytelników.
Niestety, zniszczenia wojenne oraz zamknięcie biblioteki w czasie II wojny światowej w znaczący sposób wpłynęły na jej zasoby – po wojnie pozostało jedynie około 500 tytułów, z przewagą literatury pięknej. Kolejne lata przyniosły jednak rozwój, a w 1947 roku Naczelna Dyrekcja Bibliotek przyznała 70 tys. złotych na zakup i utrzymanie zbiorów. W 1960 roku biblioteka zgromadziła już 30 tys. pozycji, a liczba czytelników wzrosła do 3000. W szczytowym momencie, instytucja miała dziewięć filii w Chełmie.
W 1964 roku biblioteka przeniosła się do nowego budynku Powiatowego Domu Kultury w Chełmie, a w 1975 roku w ramach dostosowywania działalności do nowego podziału administracyjnego, połączono ją z Powiatową Biblioteką Publiczną. W ten sposób powstała Wojewódzka Biblioteka Publiczna, która w 1999 roku została przekształcona w Chełmską Bibliotekę Publiczną.
Na koniec, 14 czerwca 2008 roku, bibliotece nadano imię Marii Pauliny Orsetti podczas uroczystej sesji Rady Miasta, co stanowi ważny krok w uznaniu jej wielkiego wkładu w rozwój kultury czytelniczej w regionie.
Budynek biblioteki
Chełmska Biblioteka Publiczna ma bogatą historię, która obejmuje różne lokalizacje oraz ilości filii w czasie swojego istnienia. Początkowo, w okresie I wojny światowej, obiekt mieścił się przy ul. Lubelskiej 76, a następnie przeniósł się do lokalizacji przy ul. Lubelskiej 69 od 1920 roku. W 1964 roku rozpoczęła działalność w Powiatowym Domu Kultury, zlokalizowanym przy placu Tysiąclecia 1.
W 1980 roku podjęto decyzję o budowie aktualnej siedziby biblioteki, a kamień węgielny do jej konstrukcji został wmurowany 28 września 1984 roku. Głównym architektem przy tym projekcie był Wiesław Nowakowski, natomiast konsultacje merytoryczne zapewnił dr Jerzy Maj z Biblioteki Narodowej.
Całkowity koszt budowy biblioteki w 1984 roku oszacowano na 296 mln zł. Pod koniec tego samego roku, na koncie Funduszu Czynu 40-lecia, zgromadzono już 326 mln zł. Niestety, na skutek kryzysu ekonomicznego oraz problemów związanych z wysoką inflacją, zgromadzone środki nie mogły pokryć wszystkich wydatków związanych z dokończeniem budowy, co znacznie spowolniło postępy prac.
W końcu, pierwsza część budynku została oddana do użytku pod koniec 1996 roku, a następnie sukcesywnie otwierano kolejne części. Ostateczne środki na ukończenie budowy pozyskano w 2013 roku, w ramach projektu Transgraniczne Centrum Edukacji Ekonomiczno-Społecznej, co pozwoliło na dokończenie Chełmskiej Biblioteki Publicznej. Oficjalne otwarcie budynku miało miejsce w styczniu 2015 roku.
Sieć biblioteczna
W historii Chełmskiej Biblioteki Publicznej można zauważyć, że w przeszłości istniało aż dziewięć filii. Aktualnie, w wyniku zakończenia budowy imponującego gmachu głównego, organizacja ta dysponuje tylko trzema filiami. Są to:
- Filia nr 1 – ul. Nadrzeczna 5,
- Filia nr 2 – ul. Zachodnia 31,
- Filia nr 3 – ul. 11 listopada 4.
Przypisy
- Filia Nr 1 [dostęp 08.01.2023 r.]
- Filia Nr 2 [dostęp 08.01.2023 r.]
- Filia Nr 3 [dostęp 08.01.2023 r.]
- ZygmuntZ. Gardziński i inni, Encyklopedia Chełma, t. II, część 1 A-K, Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie; Chełmskie Towarzystwo Naukowe, 2017, s. 49–51, ISBN 978-83-948811-2-2
- ZygmuntZ. Gardziński i inni, Encyklopedia Chełma, t. II, część 1 A-K, Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie; Chełmskie Towarzystwo Naukowe, 2017, s. 51, ISBN 978-83-948811-2-2
- a b c d HISTORIA [dostęp 08.01.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Gmach Dyrekcji Kolei w Chełmie | Białawin | Biblioteka Pedagogiczna w Chełmie | Dyrekcja (Chełm) | Zakład Karny w Chełmie | Magistrat w Chełmie | Muzeum Ziemi Chełmskiej w Chełmie | Nadbużański Oddział Straży Granicznej | Chełmskie Linie AutobusoweOceń: Chełmska Biblioteka Publiczna