Jan Kayzer

Wojsko i służby mundurowe

Jan Kayzer, urodzony 21 grudnia 1891 roku w Poznaniu, to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski. Był on podporucznikiem rezerwy kawalerii Wojska Polskiego oraz kawalerem Krzyża Walecznych. Jego życie zakończyło się tragicznie w wiośnie 1940 roku w Katyniu, gdzie stał się ofiarą jednego z najtragiczniejszych wydarzeń podczas II wojny światowej – zbrodni katyńskiej.

Nie tylko jego tytuły i stopień wojskowy świadczą o jego odwadze i poświęceniu, ale również okoliczności jego śmierci, które przypominają o mrocznych kartach historii. Rola, jaką odegrał w obronie ojczyzny, zostaje w pamięci wielu pokoleń Polaków.

Życiorys

Jan Kayzer urodził się w rodzinie Jana i Jadwigi z Rothów, co stanowiło fundament jego dalszego życia. Po ukończeniu studiów jako agronom, został powołany do armii niemieckiej, gdzie brał udział w walkach na różnych frontach I wojny światowej.

Po powrocie do rodzinnych stron, Kayzer zaangażował się w powstanie wielkopolskie, a następnie wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej.

W okresie międzywojennym sprawował funkcję powiatowego inspektora ubezpieczeń wzajemnych w Gnieźnie. W 1926 roku awansował do stopnia podporucznika, a w 1932 roku był już podporucznikiem rezerwy, z datą starszeństwa przypadającą na 1 lipca 1925 roku oraz 102 lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. Jego jednostką macierzystą był 2 pułk szwoleżerów, a podlegał pod PKU Poznań Miasto. Działał także w Komendzie Powiatowej WF i PW.

W kampanii wrześniowej dostał się do niewoli radzieckiej. Zgodnie z informacjami z grudnia 1939 roku, był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. W tym czasie widniał na liście wywózkowej, na poz. 65 z 2.04.1940. Kayzer został zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim, z czego wynika, że zbrodnia miała miejsce między 4 a 7 kwietnia 1940 roku.

Jego szczątki zostały zidentyfikowane podczas ekshumacji przeprowadzonej przez Niemców w 1943 roku, co zostało zapisane w dzienniku ekshumacji pod datą 15.05.1943. Przy jego ciałach znaleziono różne dokumenty, takie jak karta książeczki oficera rezerwy, certyfikat, a także dwie fotografie i świadectwo szczepień obozowych. Znalazły się również wizytówki z adresem w Gnieźnie, Warszawska 3 m 3.

Kayzer figuruje na liście AM-226-2188 oraz w dokumentach Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-78-02188. Jego nazwisko pojawiło się także na liście ofiar opublikowanej w gazetach takich jak Gońce Krakowskie oraz Nowy Kurier Warszawski w 1943 roku. Pochowano go w Bratniej Mogile IV. Jego bliscy do 2005 roku usilnie poszukiwali informacji na jego temat w Biurze Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

W Archiwum Robla odnaleziono nazwisko Kayzera z adresem – Gniezno, ul. Warszawska, w notatniku wśród nazwisk oficerów, a także na kartach z imiennymi listami oficerów, które były związane z innymi ofiarami zbrodni katyńskiej.

Mieszkał w Gnieźnie, przy ul. Warszawskiej 3. Był żonaty z Marią z Bińczowskich, a ich synem był Zbigniew.

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień porucznika, co ogłoszono oficjalnie 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Jan Kayzer był odznaczanym żołnierzem, który otrzymał zaszczytne wyróżnienia za swoje zasługi. Wśród nich znalazły się:

  • Krzyż Walecznych,
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986.

Przypisy

  1. УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015 r., s. 360.
  2. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 17.01.2018 r.]
  3. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  4. Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000 r., s. 257.
  5. Jędrzej J. Tucholski, Mord w Katyniu, Warszawa 1991 r., s. 598.
  6. Rocznik Oficerski Rezerw, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934 r., s. 124, 979.
  7. „Junak: tygodniowy ilustrowany organ Wojewódzkiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego Poznań-Toruń” (R.2(11) Nr 28), 1930 r., s. 324.
  8. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943 r., s. 226.
  9. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 10.04.1986 r., Londyn: Minister Sprawiedliwości.

Oceń: Jan Kayzer

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:15