Szymon Gorczyński

Wojsko i służby mundurowe

Szymon Gorczyński to postać, która w wymiarze historycznym utkwiła w pamięci wielu osób. Urodził się 18 lipca 1894 roku w Chełmie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata. Jego życie zostało tragicznie przerwane wiosną 1940 roku, kiedy to zginął w Charkowie, stając się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.

Pełnił on zaszczytną funkcję kapitana administracji w piechocie Wojska Polskiego, angażując się w obronę ojczyzny w trudnych czasach II wojny światowej. Jego działalność wojskowa, jak i tragiczny los, który go spotkał, pozostają ważnym elementem polskiego dziedzictwa historycznego.

Życiorys

Szymon Gorczyński przyszedł na świat 18 lipca 1894 roku w Chełmie, w rodzinie Ludwika oraz Józefy. Jego młodość przypadła na trudne czasy, kiedy to wziął udział w I wojnie światowej jako żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji. Już 1 kwietnia 1920 roku był świadkiem awansu, kiedy to został zatwierdzony w stopniu porucznika w grupie „byłych Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”. W maju 1919 roku rozpoczął pracę jako adiutant w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu.

W 1921 roku, w dniu 25 marca, przeszedł do kolejnego etapu swojej kariery, odkomenderowany na Uniwersytet Poznański, gdzie studiował filozofię. Jego wysiłki na polu służby wojskowej zostały docenione 4 stycznia 1923 roku, kiedy to dekretem Naczelnego Wodza otrzymał odznakę honorową Naczelnego Komitetu Wojskowego (Naczpol) za znaczące zasługi w organizacji Wojska Polskiego w Rosji.

Tego samego roku zajmował stanowisko oficera 9 pułku piechoty Legionów z tytułem adiutanta sztabowego, a w 1924 roku, w stopniu kapitana, przeprowadził się do Oddziału I Sztabu Generalnego, gdzie był przypisany do swojego macierzystego pułku. W marcu 1925 roku zaczął odbywać kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, jednak po zdaniu egzaminów, 10 maja 1925, wrócił do Sztabu Generalnego, gdzie kontynuował swoją służbę.

31 sierpnia 1926 został przeniesiony do Biura Ogólno-Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W lutym 1929 roku podjął trzymiesięczny kurs w Centralnej Szkole Strzelań, co świadczy o jego dążeniu do ciągłego rozwijania swoich umiejętności wojskowych. W 1932 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX, a w marcu 1939 roku, pełnił funkcję referenta w Departamencie Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie.

Po tragicznym wydarzeniu, jakim była agresja ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, Gorczyński został aresztowany przez Sowietów i trafił do obozu w Starobielsku. Niestety, wiosną 1940 roku doszło do jego tragicznej śmierci, kiedy to został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego szczątki pochowano potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu – jego grób nosi oznaczenie [4], 19/95, nr inw. 1140/96. Po latach został zidentyfikowany podczas ekshumacji w latach 1995–1996, co wykazało, że pomimo trudnych warunków, pamięć o nim przetrwała, dzięki napisowi na drewnianej papierośnicy.

Jego imię figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 621, a Rosjanie błędnie zapisali jego nazwisko jako Gurczyński. Jednak nawet po latach, w dniu 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej Aleksander Szczygło uhonorował go pośmiertnie mianowaniem na stopień majora. Uroczyste ogłoszenie tego faktu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Lista odznaczeń, które otrzymał Szymon Gorczyński, jest imponująca i wielce zaszczytna. Wśród jego wyróżnień można wymienić następujące:

  • Krzyż Walecznych,
  • Medal Niepodległości, przyznany 9 listopada 1932 roku,
  • Srebrny Krzyż Zasługi, zdobyty 15 grudnia 1925 roku,
  • Krzyż Za Obronę Śląska Cieszyńskiego II klasy,
  • Odznaka Honorowa Naczelnego Komitetu Wojskowego nr 293,
  • Medal Zwycięstwa.

Przypisy

  1. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 35 [dostęp 22.10.2024 r.]
  2. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  3. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  4. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
  5. Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  6. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 04.10.2021 r.]
  7. MałgorzataM. Grupa MałgorzataM., SzymonS. Kazimierczak SzymonS., Dowody wydobyte z ziemi, Warszawa 2001, s. 27
  8. Ciesielski i inni, Charków, Księga Cmentarna, 2000, s. 142
  9. Rybka i Stepan 2006, s. 296, 433
  10. „Dziennik Personalny” (R.6, nr 33, dodatek), MSWojsk, 20.03.1925 r., s. 3
  11. „Dziennik Personalny” (R.6, nr 44), MSWojsk, 20.04.1925 r., s. 211
  12. „Dziennik Personalny” (R.8, nr 3), MSWojsk, 29.01.1927 r., s. 27
  13. „Dziennik Personalny” (R.10, nr 11), MSWojsk, 06.07.1929 r., s. 226
  14. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 13), MSWojsk, 09.12.1932 r., s. 416
  15. „Dziennik Personalny” (R.14, nr 4), MSWojsk, 19.03.1933 r., s. 60
  16. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 32, dodatek), MSWojsk, 13.08.1921 r., s. 3
  17. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 9), MSWojsk, 05.03.1921 r., s. 362
  18. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 56), Warszawa, 04.12.1921 r., s. 3
  19. „Polska Zbrojna” (R.3, nr 198), Warszawa, 22.07.1923 r., s. 5
  20. „Polska Zbrojna” (R.3, nr 329), Warszawa, 01.12.1923 r., s. 4
  21. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 149, 450
  22. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 8, 143, 370
  23. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1932, s. 156, 643
  24. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

Oceń: Szymon Gorczyński

★★★★★
Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:6